ছাহাৰা মৰুভূমিৰ পৰিত্যক্ত সোণৰ খনিৰপৰা উদ্ধাৰ হ’ল প্রাচীন অস্ত্র। জানিবলৈ পোৱা গৈছে, লক্ষাধিক বছৰৰ আগতে এনে অস্ত্ৰ ব্যৱহাৰ কৰিছিল আফ্রিকাৰ মানুহে।

ছুদানৰ উত্তৰ পূব দিশে, আটবাৰা চহৰৰপৰা ৭০ কিলোমিটাৰ দূৰত প্রত্নতাত্ত্বিকসকলে এনে কিছুমান অস্ত্র অনুসন্ধান কৰি উলিয়াইছে যাৰ বয়স প্রায় সাত লক্ষ বছৰ! এই অস্ত্রসমূহ ব্যৱহাৰ কৰিছিল হোমো ইৰেকটাছ প্রজাতিৰ প্রাচীন মানুহে।